A taste of Morocco

Een nachtelijke reis en afscheid nemen van Dave en Kameroen maakt dat ik vermoeid aan kom in Marokko. Ik pak de trein naar Casablanca en verken de stad een beetje. Bij Starbucks krijg ik mijn koffie met mijn naam in het Arabisch erop geschreven en ik bel met het thuisfront. Hier probeer ik mij rustig aan op te laden voor een nieuw Marokkaans avontuur met Jenny. Ik heb het idee dat ik Afrika een beetje achter me laat en voel me hier nog niet helemaal op m’n gemak. Hoewel mijn eerste indruk is dat mensen ontzettend behulpzaam en lief zijn, moet ik er nog even aan wennen in een nieuw land te zijn.
Als ik Jenny heb opgehaald van het vliegveld drinken we voor het eerst samen Marokkaanse thee, waarna er nog veel Marokkaanse thee zal volgen. Het is winter in Marokko en we hebben het in de avond koud. We liggen met kleding aan onder de warme dekens in bed en checken alle weerberichten van plaatsen in Marokko, op zoek naar de hoogste temperatuur. Jenny maakt het voornemen, we gaan in deze reis minstens één keer zweten!

Ons avontuur begint in Casablanca, een grote, drukke, chaotische stad vol doolhoven in de old medina (de oude stad). Onderweg naar de old medina ontmoeten we de Marokkaanse Karim die in Duitsland woont en voor familiebezoek in Marokko is. Hij nodigt ons uit voor een lunch en zo eten we samen overheerlijke tajine waarna hij ons de stad laat zien. We lopen zigzag door de kleurrijke old medina en maken kennis met vrienden en familie van Karim. ik heb het gevoel dat ik inmiddels half Casablanca ken. Dit gaat regelmatig gepaard met Marokkaanse thee en dus veel suiker en zo zit ik in de plaatselijke Gamma op een verfpot thee te leuten en mijn Arabische vocabulaire uit te breiden. Karim laat ons van al het lekkers proeven op de markt, ik doe me te goed aan de heerlijke dadels, vijgen en noten. We bezoeken moskee Hassan 2, de grootste moskee van Marokko. Het is een prachtige moskee, maar vooral ook zo’n indrukwekkende plek. Er hangt een rust en vredigheid die maakt dat we op de grond onder de moskeebogen gaan zitten en het liefst uren blijven kijken. In de avond dompelen Jenny en ik ons onder in de hammam. De hammam is behalve een badder ritueel tegelijkertijd een samenkomen van de vrouwen onder elkaar en het is erg gezellig. We worden goed verzorgd door de dames en samen kletsen en zingen we in het Frans en Arabisch met elkaar. Iedereen heet ons constant welkom. Zo ook hier voelt het als een warm welkom. Na een fijne eerste dag in Casablanca duiken we lekker warm met kleren en al ons bed in.

De volgende dag huren we een auto en kan onze roadtrip door Marokko beginnen. Het voelt als een heerlijke vrijheid om in onze eigen auto te rijden en onze eigen route te bepalen. Ik geniet van het toeren, de een rijdt en de ander navigeert. Het gaat niet alleen om de bestemming, maar ook om de reis er naar toe. Onderweg is het ontzettend groen en we zien regelmatig paard en wagen of ezeltjes rondlopen op het platteland en stalletjes met knal oranje mandarijnen. Inmiddels zijn we er achter dat de politie regelmatig controle doet en de eerste keer dat we worden aangehouden blijk ik een bon aan mijn broek te hebben voor te hard rijden die direct betaald moet worden. Door te doen alsof ik nauwelijks Frans spreek (wat deels waar is) en nauwelijks geld op zak heb (wat ook deels waar is) voorkom ik een boete en mogen we doorrijden. Zo vermijden we nog regelmatig een boete en zo maken we heel wat gezellige praatjes met de politie.

Voor onze eerste nacht belanden we aan het eind van de dag in een onverwachts mooi pareltje van een hotel vlakbij El Jadida. Om ons op te warmen hebben we een kingsize bed met veel dekens, een open haard en een lauw warm bad. We zijn de enige gasten en genieten in de avond van tajine bij kaarslicht, romantische muziek en rozenblaadjes. Tegenover mij zie ik de tevreden, maar tevens teleurgestelde blik van Jenny, die zegt dat ze het jammer vindt dat ze in mijn gezelschap is in plaats van in het gezelschap van een knappe man. De volgende ochtend word ik wakker van de geluiden van een balkend ezeltje en de golven. We stellen de regel dat we altijd een duik moeten nemen als we een zwembad bij het hotel hebben en zo maken we een ijskoud bommetje. Voordat we vertrekken trekt het geluid van de zee me aan. Ik hoor de zee wel, maar zie hem niet. Als ik vraag of ik er heen kan lopen krijg ik hond Linda mee, die ons de weg wel zal wijzen. En zo maken we een wandeling guided bij Linda, hoewel we Linda wel af en toe kwijt raken. We nemen nog wat penalty’s met voetballende luid joelende, enthousiaste jongetjes waarna we genieten van een uitgestrekt verlaten strand, sterke wind en wilde golven.

Sinds Jenny een djellaba heeft gekocht hoor ik haar dagelijks zeggen: ‘Wat zal ik eens aantrekken? Oh mijn djellaba!’ Omdat het regent, omdat het koud is, omdat het warm is of omdat je er zo lekker in kunt slapen. Zelf krijg ik later een djellaba cadeau en zo krijgen we heel wat complimentjes en soms een huwelijksaanzoek. Tevens krijgen we onze nieuwe Marokkaanse namen, Laila en Jamila. We nemen af en toe een lifter mee en geloven steeds meer in het idee dat we hier wat karma punten mee zullen verdienen. Inmiddels weten we zelfs een klein praatje te maken in het Arabisch met onze lifters. Het landschap is deze dag indrukwekkend, groen en vredig. Doordat we een gezellige dag hebben en regelmatig even stoppen in een klein dorpje voor thee, een markt, het kopen van een djellaba, een wandeling, of een praatje komen we deze avond later aan dan gepland. Om het slapen in een grote onbekende stad te vermijden ben ik van mening dat we beter nog even door kunnen rijden, terwijl Jenny van mening is dat ik de grens op zoek. ‘Living on the edge’ krijg ik nog regelmatig liefdevol naar mijn hoofd geslingerd deze reis. De weg verandert inmiddels in een onverhard, onverlicht pad en de zon verandert inmiddels in een knalrode bol die steeds verder naar beneden zakt. We zien een prachtige zonsondergang terwijl ik nog een laatste ezel met wagen langs zie hobbelen. Daarna is het donker. Het wordt toch een beetje spannend als Jenny achter het stuur de gaten in de weg probeert te vermijden en ik, zonder Jenny op de hoogte te brengen, erachter kom dat het gps signaal is weggevallen. Gelukkig vinden we onze weg en komen we wederom in een pareltje van een guesthouse aan waar we warm worden ontvangen met een heerlijke maaltijd en een warm bed.

De volgende dag rijden we een prachtige route langs de kust naar Taghazout. Ik kan maar geen genoeg krijgen van het uitzicht. De wilde golven, de kliffen, de rotsen en de zon. Taghazout is dé plek om te surfen en de volgende dag gaan we met Achmed het water in. Inmiddels kan ik al een beetje surfen, dus peddel ik alvast het water in terwijl Jenny de basics op het droge leert. Na veel vallen, opstaan en duiken in het water gaan Achmed en ik verder het water in. Op zoek naar de juiste golven. Nadat ik me rot heb gepeddeld en met mezelf afspreek dat ik echt iets aan mijn spierballen moet doen, liggen we ver in het water op ons surfboard te dobberen. Ik vind het heerlijk, wachtend op de juiste golf en kijkend naar de horizon. Alles lijkt ver weg, hier is alleen de rust van het water en de warmte van de zon. De rust wordt verstoord door een flink stel hoge golven op rij waar ik als beginnend surfer nog niet tegen op gewassen ben. Ik kom in een ‘washing machine’ terecht. Oftewel, ik verlies mijn board en tevens mijn richtingsgevoel voor boven en onder en duik driedubbel door de golf heen terwijl ik me afvraag of ik mijn rug zou kunnen breken en hoe ik weer boven water kan komen. Na nog een aantal keren met een golf te worden meegesleurd besluit ik dat ik even genoeg water heb binnen gekregen en kom weer bij op het droge. Ik heb een heerlijke dag, het strand en de zee doen me goed. Aan het einde van de middag rijden Achmed en ik naar de surfspots ‘Killerpoint’ en ‘Anchor point’ waar de beste surfers ter wereld naar toe komen voor de gigantische golven. Het is indrukwekkend om naar te kijken en ik ben blij dat ik op het droge sta. Hierna eten we een hapje met Achmed bij zijn stam restaurantje waar we lokale lekkernijen eten. Die avond wordt Jenny ziek van een avocado milkshake en krijgt van de hosteleigenaar een lepel Kurma kruiden als medicijn. Ondanks de heftige smaak en misselijkmakende geur in de slaapkamer brengt het haar maag voldoende tot rust om in slaap te vallen en voelt ze zich de dag erna een stuk beter.

Terwijl Jenny de volgende dag op de achterbank ligt en ik ons naar Sidi Ifni rij en navigeer, lachen we nog regelmatig hard om het Kurma medicijn. Het is zo vies, maar als Jenny zich wederom niet lekker voelt moedig ik haar aan vooral nog een lepel Kurma te nemen. Want we zijn niet zonder Kurma vertrokken deze dag. Ik zal er later spijt van krijgen. Want ook ik word geveld door een verkeerde maaltijd. Die nacht slaapt Jenny twaalf uur lang non stop haar krachten bij, terwijl ik de hele nacht naar de wc toe ren. De volgende dag kan ik wel janken en lachen tegelijk als Jenny mij Kurma probeert aan te smeren. En ik kan helemaal wel janken als ik een misselijkmakende hap neem maar deze voor mijn maag niet mag baten. Ik en mijn voedselvergiftiging liggen de hele dag in bed terwijl zuster Jenny goed voor mij zorgt; medicijnen voor me haalt, mij toestopt en zelfs mijn was doet. Helaas zie ik hierdoor niks van Sidi Ifni behalve de met tegeltjes bedekte slaapkamer waardoor ik het gevoel heb mij in een badkamer te begeven. Vanuit het raam zie ik de zee en hoor ik de golven, dus op zich heb ik een goed ziekbed gevonden. Maar voor mij geen broodje kip kebab meer, wellicht is het een teken om mijn vegetarische bestaan weer op te pakken.

We rijden door naar het zuiden, naar Goulimime, ook wel ‘de poort van de Sahara’ genoemd. We maken veel kilometers, maar toch verwonder ik mij hoe een landschap voortdurend kan veranderen. We verlaten het kustgebied, wat ik in eerste instantie ontzettend jammer vind want ik hou van de zee om me heen. Nu gaan we meer het binnenland en de bergen in. Het is hier een grote, droge vlakte met af en toe een eenzaam boompje en een herder met een kudde schapen of geiten. In deze droogte bevindt zich hier en daar een oase, oftewel een kleine oppervlakte van groene palmbomen midden in een landschap van verder niets. In Goulimime verwennen we onszelf met een mooi hotel om een beetje bij te komen. We worden warm en hartelijk onthaald en we lachen om het feit dat we regelmatig een huwelijksaanzoek of een telefoonnummer toegeschoven krijgen. Nu ik weer kan eten ontbijt ik met pannenkoek, lunch ik met pizza en dineer ik met patat. Om aan te sterken doen we een rondje in de fitnessruimte en houden we ons aan ons voornemen dat we in ieder geval 1 keer hebben gezweet. Zoals de regel bepaalt nemen we ook nog een duik in het zwembad. Voor het slapen gaan worden we gebeld met de boodschap ‘good night from the reception’.

Aangekomen bij onze volgende bestemming Tafraoute nemen we een Frans Guyaanse reiziger mee die een paar dagen mee reist. In Tafraoute rijden we door de bergen met overal de prachtige wit roze amandelbloesem in bloei. We beklimmen een door rotsen opgestapelde berg en lunchen in een vallei op een tapijt van wit roze blaadjes. Het lijkt wel alsof we ons in een sprookje bevinden. Op deze plek besluiten we de traditie in te zetten om elke dag een ‘seven minute warkout’ te doen. En zo staan we te zweten met opdrukken, rennen, planking, squads etc in dit mooie sprookje.

Vanaf Tafraoute maken we weer flink wat kilometers naar Ouarzazate. Dit is de plek die als set voor vele films en series is gebruikt zoals The Gladiator, Jesus cry super star en Game of thrones. We slapen naast de filmstudios in een op het eerste gezicht goed hotel. Als onze nieuwsgierigheid ons de extra deur met onduidelijke bestemming in onze hotelkamer doet openen, kijken we vol verbazing naar de nog verbaasdere gezichten van onze twee mannelijke Spaanse, bijna ontklede hotelburen. Dat was een interessante deur.
Vanaf Ouarzazate rijden we door de Draa Valley, wederom een onbeschrijfbaar mooi gebied, naar M’Hamid. De bergen blijven maar veranderen van kleur en grootte en lijken zich al golvend steeds in andere vormen te vormen. Onderweg nemen we een lifter mee, waarna we bij aankomst samen thee drinken zoals Marokkaanse mensen zo gastvrij zijn en zo van thee drinken houden. Onze rit vervolgt zich naar M’Hamid en vanaf daar vervolgt de rit zich per kameel de Erg Chigaga woestijn in. Kameel Loulous brengt mij naar het Berber tentenkamp waar we zullen overnachten. Het is een hobbelige, zanderige, warme en onvergetelijke rit. Ik verbaas me hoeveel vormen, kleuren en prachtige patronen zand aan kan nemen. Daar zijn we dan zomaar in de woestijn. Bij aankomst worden we hartelijk ontvangen door de zestigjarige Hassan en eten we tajine en drinken we thee. Jenny kan inmiddels geen tajine meer zien, maar toch smaakt het elke keer weer heerlijk. Het begint te schemeren en wat doe je anders in de woestijn dan tajine eten? Ik bedenk dat we verstoppertje kunnen spelen. En zo rennen en sluipen we samen met Hassan schaterlachend door de stilte en schemering van de woestijn in het licht van de maan en verstoppen we ons achter tenten en zandduinen. Ik geloof dat Hassan, hoewel hij super snel is en elke keer wint, dit nog nooit heeft meegemaakt en hij straalt van oor tot oor. In de avond maken we muziek en speel ik uren op de djembé samen met de Berber mannen die hier verblijven en mij hun Berber ritmes leren spelen. Vervolgens zitten we uren bij het kampvuur met dekens en warme thee. Ik wil niet slapen. Ik kijk naar de sterren en de volle maan. De maan verlicht ons tentenkamp. Ik verwonder me over de verschillende geluiden en de stilte die de fluisterende of woest waaiende wind kan laten horen. Ik zie de sterrenhemel veranderen en verkleuren en kijk naar de fel schijnende poolster. Het is zo mooi en zo ongrijpbaar en zo indrukwekkend. Thuis kijk ik ook graag naar de maan en ik weet dat er in Nederland nu ook naar gekeken wordt, maar zo aanwezig als nu heb ik de maan nog nooit ervaren. Ik wil niet slapen. Ik wil alles in mij opnemen. Vroeg in de ochtend slaap ik een uurtje naast het uitgedoofde kampvuur in de kou onder de zwaarte van mijn dekens die Hassan maar blijft aanslepen voor de warmte. Waarna ik nog een uurtje in de tent slaap en de zonsopgang mij al snel weer wekt met licht en warmte.

Moe, verhit, verstijfd, vol zand en met een zere kont vervolgen we onze weg op de kameel terug naar de bewoonde wereld. Terug uit de woestijn stoppen we onderweg bij een hotel voor een lunch en een koude duik in het zwembad en drinken we thee bij onze Marokkaanse lifters vriend. We slapen in een prachtige Riad midden in de palmeries, oftewel een groen palmbomen bos midden in de droogte. Het einde van de reis is in zicht en een lange rit door het Atlas gebergte brengt ons uiteindelijk terug in Casablanca. Ook deze rit gaat niet alleen om de bestemming, maar brengt ook altijd een avontuur mee. Onderweg zie ik bergen met sneeuwtoppen en besluit ik dat ik sneeuw wil aanraken waarvoor ik een klein bergpaadje op loop. We nemen weer enkele lifters mee en om het plaatje compleet te maken eten we natuurlijk tajine met Marokkaanse thee.

Terug in Casablanca worden we warm ontvangen door Karim en onze nieuwe Marokkaanse familie. We eten samen couscous bij hen thuis en vertellen onze vakantieverhalen alsof we thuis zijn gekomen. Ik voel me warm van binnen van de gastvrijheid van deze mensen. Karim heeft ons net als vele andere mensen in het land van de cultuur, het eten en de gastvrijheid van Marokko laten proeven. A taste of Morocco. Hoe heb ik kunnen denken dat ik Afrika zou verlaten door naar Marokko te gaan? Marokko heeft mij weer een andere kant van het mooie diverse verrassende en nooit saaie Afrika laten zien. Het smaakt naar meer.

Helaas blijkt na een laatste ontbijtje met brood, olijfolie en olijven in de old medina dat het verkeer naar het vliegveld niet mee zit. Ondanks dat we in onze groene djellaba’s het vliegveld over gerend zijn, missen we helaas onze vlucht. Het gevoel van kunnen huilen en lachen wisselt zich af. Maar van een extra laatste dag in Marokko maken we een ontspannen dag met een massage en een duik in het zwembad. De volgende dag doen we een tweede poging en dit keer mogen we wel mee met het vliegtuig terug naar Amsterdam.

Liefs van Laila
En ook de groetjes van Jamila